10 Triết lý kinh doanh của Steve Jobs

Steve Jobs (1955-2011) – nhà sáng lập và cựu CEO của Apple. Ông là một trong những thiên tài công nghệ, nhà lãnh đạo kinh doanh có tầm nhìn sâu rộng. Những triết lý kinh doanh của ông đã định hình Apple. Hơn thế nữa, tạo ảnh hưởng mạnh mẽ tới ngành công nghệ toàn cầu.

Với tầm nhìn độc đáo, Steve Jobs luôn kiên định trong việc tạo ra các sản phẩm đơn giản, tinh tế, tập trung vào trải nghiệm người dùng.

HODL.VN tổng hợp 10 triết lý kinh doanh giúp Steve Jobs thay đổi cách thế giới nhìn nhận về công nghệ và quản trị doanh nghiệp.

Triết lý kinh doanh #1: Tập trung vào trải nghiệm người dùng

Steve Jobs luôn đặt trải nghiệm của người dùng lên hàng đầu. Khi tạo ra sản phẩm ông luôn đảm bảo rằng những sản phẩm này dễ sử dụng, tinh tế, mang lại sự hài lòng tối đa cho người tiêu dùng.

Đối với Steve Job công nghệ không dừng lại ở tính năng hay kỹ thuật tiên tiến. Điều quan trọng hơn cả là cách người dùng tương tác và cảm nhận về sản phẩm.

Triết lý tập trung vào người dùng của Steve Jobs
Triết lý tập trung vào người dùng của Steve Jobs

Apple đã xây dựng thành công dựa trên triết lý kinh doanh này với các sản phẩm nổi bật như iPhone, iPad, và MacBook. Tất cả đều mang lại trải nghiệm người dùng mượt mà và liền mạch. Jobs đặc biệt chú trọng đến việc đơn giản hóa thiết kế. Bỏ những yếu tố không cần thiết, giúp người dùng cảm thấy thoải mái ngay từ lần đầu tiên sử dụng. Mỗi sản phẩm của Apple, từ giao diện đến phần cứng, đều được thiết kế nhằm mang lại sự tiện lợi. Kết hợp hài hòa giữa thẩm mỹ và chức năng.

Steve Jobs đã xây dựng được một thương hiệu nổi bật về mặt công nghệ và khả năng cung cấp trải nghiệm người dùng vượt trội. Bên cạnh việc bán sản phẩm Apple còn bán trải nghiệm, điều mà rất ít công ty có thể làm được. Đây là lý do tại sao người dùng Apple thường rất trung thành và luôn kỳ vọng vào mỗi sản phẩm mới mà công ty ra mắt.

Đọc thêm: 10 Triết lý kinh doanh của Bill Gates

Triết lý kinh doanh #2: Không thỏa hiệp với chất lượng

Steve Jobs luôn đặt ra những tiêu chuẩn cực kỳ cao cho sản phẩm và đội ngũ phát triển sản xuất. Ông quan niệm chất lượng phải vượt qua những đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật. Tiến tới thỏa mãn mong đợi của người dùng về thiết kế, hiệu suất, trải nghiệm tổng thể.

Triết lý về chất lượng của Steve Jobs
Triết lý về chất lượng của Steve Jobs

Jobs chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong mỗi sản phẩm, từ phần cứng đến phần mềm. Ông nhấn mạnh ngay cả những phần mà người dùng không thấy cũng phải hoàn hảo. Một ví dụ rõ ràng là ông yêu cầu các kỹ sư phải làm cho bên trong của máy tính Macintosh đẹp mắt và gọn gàng. Dù những phần này không bao giờ được người dùng nhìn thấy. Jobs quả quyết sự tận tâm với chất lượng ngay cả ở những chi tiết ẩn này sẽ phản ánh cam kết về sự xuất sắc của sản phẩm.

Jobs sẵn sàng trì hoãn việc ra mắt sản phẩm cho đến khi nó đạt được sự hoàn hảo mà ông mong muốn. Một trong những câu nói nổi tiếng của ông là: “Chúng tôi không thể phát hành một sản phẩm tuyệt vời nếu chúng tôi chưa hoàn toàn sẵn sàng.”. Ra mắt một sản phẩm chưa hoàn thiện sẽ làm tổn hại đến danh tiếng của công ty. Ông sẵn sàng đánh đổi thời gian để đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất.

Steve Jobs nghĩ đến chất lượng như là sự cam kết với người dùng. Ông không ngừng đổi mới và cải thiện sản phẩm để đảm bảo chúng luôn ở đỉnh cao công nghệ và chất lượng. 

Triết lý kinh doanh số 2 này giúp Apple trở thành biểu tượng toàn cầu về sự hoàn hảo và đổi mới.

Đọc thêm: 10 Triết lý kinh doanh của Mark Zuckerberg

Triết lý kinh doanh #3: Dám nghĩ lớn và khác biệt

Steve Jobs  khuyến khích bản thân và đội ngũ của mình phải vượt qua những giới hạn thông thường. Không sợ hãi trước những thách thức lớn, luôn tìm kiếm cách làm khác biệt. 

Jobs không bao giờ hài lòng với việc tạo ra các sản phẩm chỉ “tốt hơn” một chút so với phiên bản trước. Ông muốn tạo ra những bước tiến vượt bậc, những sản phẩm có khả năng thay đổi cuộc sống của người dùng. Ví dụ, khi phát triển iPhone, Jobs đã tái định nghĩa lại toàn bộ cách mọi người sử dụng điện thoại. Không còn là công cụ để nghe gọi, mà trở thành một thiết bị đa năng với khả năng lướt web, nghe nhạc, chụp ảnh. Tất cả gói gọn trong một thiết kế hoàn hảo. Chính những suy nghĩ lớn của Steve Jobs đã dẫn đến những đổi mới đột phá.

Triết lý luôn tiến về phía trước của Steve Jobs
Triết lý luôn tiến về phía trước của Steve Jobs

Khác biệt là cách để tồn tại và phát triển. Jobs tuyên bố “làm điều khác biệt” là yếu tố sống còn cho sự phát triển của công ty. Ông thường nói khẩu hiệu “Think Different”. Nhấn mạnh việc không chạy theo xu hướng hay thị hiếu tạm thời. Cần tạo ra xu hướng mới, định hướng thị trường. Jobs tự hỏi: “Làm thế nào để sản phẩm của chúng ta nổi bật và làm thay đổi cuộc sống của con người?” Từ đó, ông đã đưa Apple từ một công ty máy tính trở thành một trong những tập đoàn công nghệ sáng tạo nhất thế giới.

Một trong những đặc điểm nổi bật của Steve Jobs là khả năng nhìn thấy cơ hội mà người khác bỏ qua. Khi Apple tung ra iTunes và iPod, Jobs thay đổi hoàn toàn cách mọi người mua và tiêu thụ âm nhạc. Ông đã phá vỡ cấu trúc truyền thống của ngành công nghiệp âm nhạc. Chuyển từ việc mua đĩa CD sang tải nhạc trực tuyến một cách hợp pháp. Đó là một minh chứng cho cách ông luôn suy nghĩ vượt ra khỏi giới hạn của từng ngành công nghiệp.

Giữ vững triết lý kinh doanh này, Steve Jobs có niềm tin rằng những gì Apple đang làm có thể thay đổi thế giới. Jobs hướng Apple đến những mục tiêu lớn hơn như thay đổi cách con người tương tác với công nghệ. Từ máy tính, điện thoại đến truyền thông giải trí.

Đọc thêm: 10 Triết lý kinh doanh của Jeff Bezos

Triết lý kinh doanh #4: Thiết kế là trái tim của sản phẩm

Jobs từng nói: “Thiết kế không phải là cách sản phẩm trông như thế nào, mà là cách nó hoạt động”. Đối với ông, thiết kế là một quá trình tổng thể, tạo ra thẩm mỹ, tiện ích và cảm giác tự nhiên khi sử dụng sản phẩm.

Steve Jobs không bao giờ tách biệt thiết kế và chức năng. Ông cho rằng sản phẩm đẹp có vẻ ngoài thu hút là chưa đủ. Phải đảm bảo có hiệu suất vượt trội. Mỗi chi tiết trong sản phẩm Apple, từ các nút bấm đến giao diện người dùng, đều được tối ưu hóa để vừa thuận mắt vừa dễ sử dụng.

Steve Jobs giữ quan điểm thiết kế phải bắt đầu từ giây phút khách hàng nhìn thấy và chạm vào sản phẩm. Jobs đã tạo ra khái niệm “mở hộp sản phẩm” như một phần của trải nghiệm thương hiệu. Biến nó thành một cảm giác đặc biệt đối với người dùng. Điều này giải thích tại sao Apple luôn chú trọng đến việc tạo ra bao bì đơn giản nhưng tinh tế. Giúp nâng tầm trải nghiệm ngay từ khoảnh khắc đầu tiên.

Sự đam mê của Steve Jobs với thiết kế đã tạo nên một triết lý kinh doanh cốt lõi tại Apple. Giúp các sản phẩm đẹp về hình thức. Mang đến trải nghiệm tuyệt vời cho người dùng. Chính triết lý kinh doanh này đã giúp Apple không ngừng tạo ra những sản phẩm đột phá. Thiết lập tiêu chuẩn cho toàn bộ ngành công nghiệp công nghệ.

Đọc thêm: 10 Quan điểm đầu tư của Mark Arnault

Triết lý kinh doanh #5: Làm những điều bạn đam mê

Steve Jobs xem đam mê là động lực chính để vượt qua thử thách trong cuộc sống và công việc. Jobs đã từng chia sẻ rằng “Công việc của bạn sẽ chiếm phần lớn cuộc đời bạn. Cách duy nhất để thật sự hài lòng là làm những điều bạn tin là tuyệt vời. Và cách duy nhất để làm những điều tuyệt vời là yêu thích điều bạn làm”.

Có niềm đam mê với công nghệ và thiết kế, Jobs đã liên tục tạo ra những sản phẩm mang tính cách mạng. Đam mê dẫn dắt sáng tạo và đổi mới. Ông luôn thúc đẩy đội ngũ của mình không ngừng tìm kiếm cách làm mới, khác biệt, độc đáo. Theo Jobs, chỉ khi bạn đam mê với công việc, bạn mới có đủ năng lượng để khám phá những điều chưa từng được thử nghiệm.

Steve Jobs từng trải qua nhiều giai đoạn khó khăn trong sự nghiệp. Thậm chí ông từng bị loại khỏi chính công ty mình sáng lập. Tuy nhiên, đam mê với công nghệ và sự đổi mới đã đưa ông quay trở lại dẫn dắt Apple. Jobs từng nói rằng chính đam mê là yếu tố giúp ông không bỏ cuộc trong những lúc khó khăn nhất. Chỉ khi bạn thực sự yêu thích điều gì đó, bạn mới có đủ kiên nhẫn và sức mạnh để theo đuổi nó đến cùng.

Triết lý kinh doanh số 5 của Jobs đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người. Từ người tiêu dùng đến các nhân viên của ông. Cùng tạo nên những sản phẩm mang tính cách mạng và thay đổi cả thế giới. Làm việc với đam mê sẽ tạo ra sự khác biệt.

Mỗi người đều có một sứ mệnh riêng, đam mê là yếu tố giúp bạn tìm thấy và hoàn thành sứ mệnh đó. Steve Jobs đã tìm thấy sứ mệnh của mình thông qua công nghệ và dành cả đời để theo đuổi. Trong bài phát biểu nổi tiếng tại lễ tốt nghiệp của Đại học Stanford, Jobs khuyên mọi người rằng: “Đừng sống cuộc đời của người khác. Hãy tìm và làm những điều bạn thực sự đam mê”. Đây cũng là lý do ông luôn khuyến khích mọi người lắng nghe trái tim. Không ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn để theo đuổi những điều thật sự yêu thích.

Làm việc với đam mê giúp công việc trở nên có ý nghĩa hơn. Khi bạn thực sự yêu thích công việc của mình, mỗi ngày làm việc không còn là trách nhiệm mà là nguồn cảm hứng. Chỉ khi bạn đam mê công việc, bạn mới có thể đặt hết tâm huyết vào đó. Và chính điều này sẽ mang lại những kết quả tốt nhất.

Triết lý kinh doanh #6: Đơn giản hóa

Steve Jobs quan niệm sự đơn giản làm cho công nghệ dễ tiếp cận hơn, thân thiện hơn. Quan trọng nhất là giúp người dùng dễ dàng tương tác với sản phẩm mà không cần phải suy nghĩ quá nhiều.

Jobs thường nói  “đơn giản hóa” là quá trình loại bỏ những thứ thừa thãi, không cần thiết. Trong suốt quá trình phát triển sản phẩm, ông luôn yêu cầu đội ngũ tập trung vào tính năng thực sự quan trọng. Loại bỏ những chi tiết phức tạp hoặc không cần thiết. Để người dùng có thể dễ dàng tương tác với sản phẩm mà không bị rối mắt hay choáng ngợp. Một ví dụ rõ ràng là iPhone, với giao diện người dùng trực quan, các tính năng được tối giản hóa. Ông đã loại bỏ bàn phím vật lý, chỉ để lại màn hình cảm ứng với một nút bấm duy nhất. Làm cho iPhone trở thành một sản phẩm mang tính cách mạng trong lĩnh vực điện thoại thông minh.

Steve Jobs từng nói làm mọi thứ đơn giản “khó hơn nhiều so với việc làm cho nó phức tạp”. Điều này có nghĩa để tạo ra một sản phẩm đơn giản,người thiết kế phải hiểu sâu sắc bản chất vấn đề. Đưa ra những giải pháp thông minh. Đơn giản hóa không phải giảm bớt tính năng. Thực chất làm sao để những tính năng còn lại hoạt động mượt mà, hiệu quả và dễ sử dụng nhất có thể. Điều này yêu cầu một sự sáng tạo và tư duy đột phá.

Đơn giản hóa trong thiết kế làm cho trải nghiệm của người dùng liền mạch và nhất quán. Jobs muốn người dùng có thể sử dụng sản phẩm không cần phải đọc hướng dẫn hoặc học cách vận hành. Sự kết hợp giữa phần cứng và phần mềm được thiết kế một cách thống nhất giúp tạo ra trải nghiệm sử dụng mượt mà, dễ dàng.

Sự đơn giản chính là sức mạnh. Khi loại bỏ các yếu tố phức tạp, sản phẩm trở nên mạnh mẽ hơn, dễ tiếp cận hơn. Thậm chí trở nên hấp dẫn hơn đối với đại đa số người dùng.

Một điều mà Jobs thường nhắc lại là đơn giản hóa không có nghĩa là giảm giá trị của sản phẩm. Thực tế, ông tin rằng sự đơn giản làm tăng giá trị. Giúp người dùng tập trung vào những tính năng và giá trị cốt lõi của sản phẩm. Không bị phân tâm bởi những yếu tố phức tạp. Điều này giải thích tại sao sản phẩm của Apple, dù đơn giản, vẫn được người tiêu dùng đánh giá cao và sẵn sàng trả giá cao để sở hữu.

Triết lý kinh doanh #7: Sáng tạo là kết nối các ý tưởng

Steve Jobs không coi sáng tạo như việc phát minh ra cái gì hoàn toàn mới từ con số không. Ông cho rằng sự sáng tạo thực sự đến từ việc nhận ra các điểm chung giữa những ý tưởng khác nhau. Kết hợp chúng theo cách mà chưa ai từng nghĩ đến.

Steve Jobs tìm kiếm cảm hứng từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Ví dụ, ông từng học thư pháp ở đại học, điều này đã ảnh hưởng đến thiết kế phông chữ và giao diện cho máy tính Macintosh. Jobs đã kết hợp nghệ thuật với công nghệ để tạo ra một sản phẩm mạnh mẽ về kỹ thuật, đẹp về thẩm mỹ. Sự kết nối giữa hai lĩnh vực này đã giúp máy tính Macintosh trở thành một trong những sản phẩm mang tính biểu tượng của Apple.

Đối với Jobs, sáng tạo chính là một phần của nghệ thuật. Ông cho rằng sự kết nối giữa nghệ thuật và công nghệ là yếu tố quan trọng giúp tạo ra các sản phẩm đột phá. Được thể hiện rõ trong các sản phẩm của Apple. Nơi mà thiết kế thẩm mỹ và công nghệ tiên tiến luôn được cân bằng một cách hoàn hảo. Jobs từng nói: “Tôi nghĩ rằng chúng tôi ở giao điểm của công nghệ và nghệ thuật”. Đó là tại sao mà các tác phẩm của Apple được coi là các tác phẩm nghệ thuật đương đại.

Sáng tạo là một quá trình tiến hóa liên tục. Jobs không cố gắng phát minh ra cái gì đó hoàn toàn mới mà luôn tìm cách cải tiến và phát triển những ý tưởng hiện có. Apple không ngừng nâng cấp các sản phẩm của mình qua từng thế hệ. Như cách iPhone hay MacBook không ngừng được cải tiến với các tính năng và thiết kế mới mẻ. Nhưng vẫn dựa trên những nền tảng cốt lõi từ các sản phẩm trước đó.

Triết lý kinh doanh #8: Kiên trì và không bao giờ bỏ cuộc

Cuộc đời và sự nghiệp của Jobs chứa đầy những thách thức và thất bại. Nhưng chính triết lý kinh doanh này đã giúp ông vượt qua mọi khó khăn, tạo nên những thành công vang dội.

Triết lý về sự kiên trì của Steve Jobs
Triết lý về sự kiên trì của Steve Jobs

Steve Jobs bị loại khỏi chính công ty mà mình sáng lập, Apple, vào năm 1985. Bị buộc rời khỏi Apple, điều mà ông từng gọi là “sự sụp đổ lớn nhất” trong đời. Nhưng Jobs không để thất bại này hủy hoại tương lai của mình. Thay vì bỏ cuộc, Jobs đã kiên trì theo đuổi đam mê công nghệ và sáng lập hai công ty mới là NeXT và Pixar. NeXT đã phát triển những công nghệ đột phá và sau này được Apple mua lại, dẫn đến sự trở lại đầy thành công của Jobs tại Apple vào năm 1997.

Khi Jobs trở lại Apple, công ty đang trên bờ vực phá sản, mất phương hướng trong chiến lược sản phẩm. Tuy nhiên, với sự quyết tâm không bao giờ bỏ cuộc, Jobs đã tái cơ cấu toàn bộ công ty. Đơn giản hóa danh mục sản phẩm và đưa ra những chiến lược đột phá. Ông đã phát triển các sản phẩm mang tính cách mạng như iMac, iPod, iPhone, và iPad, giúp Apple trở thành công ty có giá trị hàng đầu thế giới. Sự thành công này là biểu tượng của sự kiên trì không ngừng trước những khó khăn và thách thức.

Để đạt được những điều vĩ đại, bạn phải kiên nhẫn và không ngừng nỗ lực trong thời gian dài. Steve Jobs không bao giờ hài lòng với những thành công ngắn hạn mà luôn theo đuổi mục tiêu lớn hơn. Ví dụ, việc phát triển iPhone là kết quả của nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, đòi hỏi sự kiên trì và tầm nhìn dài hạn. Chính sự kiên nhẫn này đã giúp Apple tạo ra các sản phẩm có ảnh hưởng sâu rộng, dẫn đầu ngành công nghiệp công nghệ.

Triết lý kinh doanh #9: Kiểm soát trải nghiệm từ đầu đến cuối

Kiểm soát mọi khía cạnh trải nghiệm người dùng là cách đảm bảo sản phẩm mang lại giá trị tối đa. Làm người dùng hài lòng tuyệt đối. Steve Jobs không tin tưởng vào việc chỉ tạo ra một phần của sản phẩm, để các phần khác phụ thuộc vào nhà sản xuất bên ngoài. Apple chịu trách nhiệm từ thiết kế, sản xuất phần cứng, phần mềm, cho đến cách người dùng tiếp cận và sử dụng sản phẩm.

Apple kiểm soát chặt chẽ cả phần cứng, phần mềm của sản phẩm. Tự sản xuất phần cứng của iPhone, MacBook. Cũng tự phát triển hệ điều hành iOS và macOS. Apple đảm bảo rằng mọi khía cạnh của sản phẩm đều hoạt động một cách mượt mà, nhất quán. Tối ưu hóa từ thiết kế đến giao diện người dùng.

Apple Store là minh chứng rõ ràng cho triết lý kinh doanh này. Steve Jobs muốn đảm bảo người dùng có thể trải nghiệm sản phẩm ngay từ khi bước vào cửa hàng. Từ cách bài trí sản phẩm đến cách nhân viên hướng dẫn, hỗ trợ khách hàng. Apple Store là nơi bán sản phẩm. Khách hàng có thể tìm hiểu, thử nghiệm và tương tác với các thiết bị trong không gian được thiết kế một cách tỉ mỉ. Jobs kiểm soát quy trình bán hàng để chắc chắn khách hàng bước vào cửa hàng cho đến khi họ mang sản phẩm về nhà, mọi thứ đều hoàn hảo.

Jobs tạo ra hệ sinh thái sản phẩm mà mọi thiết bị Apple đều có thể kết nối đồng bộ với nhau. Tạo ra trải nghiệm liên tục cho người dùng. iPhone, iPad, MacBook, đến Apple Watch, người dùng có thể dễ dàng chia sẻ dữ liệu, đồng bộ tài liệu, và điều khiển thiết bị thông qua iCloud. Điều này giúp Apple bán trải nghiệm hoàn chỉnh và hệ sinh thái khép kín. Khiến người dùng có xu hướng mua nhiều sản phẩm hơn để tận dụng lợi thế của sự kết nối này.

Triết lý kinh doanh #10: Học hỏi từ thất bại

Sau khi mâu thuẫn với ban giám đốc và John Sculley, Steve Jobs đã phải rời Apple. Ông từng chia sẻ rằng việc bị sa thải khỏi Apple là một trong những điều tuyệt vời nhất xảy ra trong cuộc đời ông. Nó đã giúp ông tái tạo bản thân, nhìn nhận lại tầm nhìn và sứ mệnh của mình. Thay vì cố gắng giữ lấy thành công cũ, ông đã sẵn sàng bắt đầu lại phát triển mạnh mẽ hơn.

Thành công sau khi thất bại với NeXT. NeXT không thành công về mặt thương mại như Jobs mong đợi, nhưng công ty này đã giúp ông học hỏi rất nhiều về công nghệ và quản lý. NeXT phát triển hệ điều hành và công nghệ máy tính tiên tiến, sau này đã được sử dụng để tái cơ cấu Apple khi Jobs quay lại. Góp phần tạo ra hệ điều hành macOS và iOS.

Đối với Jobs, mỗi thất bại là một bài học quý giá. Ông không bao giờ xem thất bại như một điều tiêu cực, luôn coi đó là một phần của quá trình sáng tạo. Jobs thường xuyên thử nghiệm các ý tưởng mới, dù có thất bại, ông không bao giờ dừng lại. Ví dụ, sản phẩm Apple Lisa – một trong những máy tính đầu tiên của Apple. Không đạt được thành công thương mại do giá cả quá cao và phần mềm hạn chế. Tuy nhiên, Jobs đã học hỏi từ những sai lầm của Lisa và tiếp tục phát triển Macintosh. Sản phẩm sau đó đã làm thay đổi ngành công nghiệp máy tính.

Steve Jobs từng nói rằng thất bại không phải là sự mất mát, mà là “một phần không thể thiếu của sự đổi mới”. Ông luôn khuyến khích đội ngũ của mình không ngại thử nghiệm và sẵn sàng thất bại. Chỉ qua những lần vấp ngã, bạn mới có thể học hỏi và hoàn thiện hơn. Jobs đã biến thất bại thành một phần quan trọng của quá trình sáng tạo tại Apple. Giúp công ty không ngừng đổi mới và phát triển mạnh mẽ.

Qua 10 triết lý kinh doanh này, chúng ta thấy rõ sự thành công của Steve Jobs gắn liền với những triết lý kinh doanh sâu sắc. Jobs đã kết hợp một cách hài hòa giữa sáng tạo, thiết kế, kiên trì và tầm nhìn lớn. Định hình Apple trở thành một trong những công ty công nghệ tiên phong nhất trên thế giới.

Những triết lý kinh doanh này của Jobs sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ doanh nhân tương lai. Những người luôn tìm kiếm sự đột phá và khác biệt trong cuộc hành trình sự nghiệp của mình.

5/5 - (13 bình chọn)

Viết thư cho chúng tôi qua hello@hodl.vn. Hoặc thảo luận trên Zalo, Discord, Youtube, Facebook.

Telegram
Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *