Biên độ giao dịch giá chứng khoán Việt Nam niêm yết trên HOSE, HNX và UPCOM là 7%, 10% và 15%. Tuy nhiên đó là biên độ biến động giá cổ phiểu trong những ngày giao dịch bình thường. Ở phiên giao dịch đầu tiên hoặc các ngày giao dịch không hưởng quyền có thêm các quy định nhà đầu tư cần lưu ý để tránh rủi ro.
Tôi đã tổng hợp các biên độ biến động giá cổ phiểu của từng sàn, sau đó đưa vào bài toán cụ thể để nhà đầu tư hiểu và tránh được các rủi ro tiềm ẩn với một số quy định khiến nhà đầu tư có thể lỗ tới 69% chỉ trong 3 phiên khi giao dịch chứng khoán.
Nội dung
Giá tham chiếu
Ở đây, giá tham chiếu của cổ phiếu được xác định là giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó.
Còn giá tham chiếu của cổ phiếu đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM là trung bình cộng của các mức giá giao dịch lô chẵn theo phương thức khớp lệnh trong ngày gần nhất trước đó.
Biên độ giao dịch giá cổ phiếu là gì?
Biên độ biến động giá chứng khoán là khoảng giá nhà đầu tư được phép đặt lệnh mua – bán cổ phiếu trong ngày giao dịch. Quy định biên độ giá cổ phiếu tại Việt Nam được quy định bởi HOSE (HSX) là 7%, tại HNX là 10% và tại UPCOM là 15%. Việc quy định biên độ giá giúp cho nhà đầu tư giảm bớt thua lỗ và có cơ hội bảo vệ vốn khi thị trường rơi vào Bear Market hoặc có sự cố bất ngờ như COVID-19 hoặc các vụ sụp đổ thị trường giống năm 1929 hoặc 2008.
Biên độ giao dịch giá chứng khoán giao dịch phiên đầu tiên
Biên độ biến động giá cổ phiếu giao dịch phiên đầu tiên hoặc được giao dịch trở lại sau khi bị ngừng giao dịch trên 25 ngày khác với các phiên giao dịch bình thường vì nó lớn hơn. Cụ thể:
- HOSE: 20%
- HNX: 30%
- UPCOM: 40%
Biên độ biến động giá cổ phiếu trong ngày
Biên độ biến động giá cổ phiếu trong ngày tại ba sàn giao dịch tương đối khác nhau trong đó HoSE có biên độ thấp nhất:
- HoSE: 7%
- HNX: 10%
- UPCOM: 15%
Biên độ ngày giao dịch không hưởng quyền
Biên độ biến động giá cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền để trả cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu quỹ cho cổ đông hiện hữu giống với biên độ giao dịch phiên đầu tiên. Cụ thể:
- HoSE: 20%
- HNX: 30%
- UPCOM: 40%
Tính giá trần – giá sàn cổ phiếu
Công thức tính giá trần – giá sàn cổ phiếu được phép giao dịch trên các sàn như sau:
Cách tính Giá trần cổ phiếu
Giá trần là giá cao nhất được phép giao dịch trong ngày của một loại cổ phiếu
Công thức:
Giá trần = Giá tham thiếu x (100% + Biên độ dao động)
Cách tính Giá sàn cổ phiếu
Giá sàn là giá thấp nhất được phép giao dịch trong ngày của một loại cổ phiếu
Công thức:
Giá sàn = Giá tham thiếu x (100% – Biên độ dao động)
Quy tắc làm tròn giá trần giá sàn và biên độ giá
Theo quy định thì biên độ biến động giá cổ phiếu trên ba sàn HOSE, HNX và UpCom lần lượt là 7%, 10% và 15%. Vấn đề là khi Giá tham chiếu nhân với biên độ dao động đa phần là sẽ ra số lẻ. Vậy nên chúng ta có quy tắc làm tròn để xử lý vấn đề này.
Chúng ta cùng xem một ví dụ cụ thể. Cổ phiếu BVH trên sàn HOSE với giá tham chiếu là 79.80.
Biên độ dao động cổ phiếu tại sàn HOSE là 7% tương đương với 5,586. Theo cách tính lý thuyết thì giá trần là 79.80(1+7%) = 85.386 và giá sàn là 79.80(1-7%) = 74.214
Giá cổ phiếu BVH lớn hơn 50,000đ nên bước giá mỗi lần nhảy phải chia hết cho 100. Giá trần và giá sàn cũng không ngoại lệ.
Hai giá trị 5.500 và 5.600 là 2 giá trị gần với 5.586 nhất và thỏa mãn chia hết cho 100. Một quy định nữa là giá trị biên độ dao động làm tròn không được lớn hơn giá trị ban đầu. Vậy chỉ có giá trị 5,500 là thích hợp nhất.
Vậy giá trần của cổ phiếu BVH là 79.80+5.500 = 85.3 và giá sàn là 79.80-5.500 = 74.3. Chúng ta thấy hoàn toàn khớp với bảng giá điện tử như trên.
Lưu ý: Cần nhớ những quy tắc làm tròn giá trị biên độ dao động sau
- Giá trị biên độ phải phù hợp với quy định bước giá chia hết.
- Giá trị biên độ làm tròn phải nhỏ hơn giá trị biên độ lý thuyết khi nhân với % biên độ theo quy định của từng sàn.
Ví dụ thực tế tính giá trần – giá sàn cổ phiếu
Ví dụ 1: Tính giá trần – giá sàn cổ phiếu VHM niêm yết tại sàn HoSE.
- Cổ phiếu xem xét: VHM – Vinhomes JSC
- Ngày xem xét: 19-11-2021
- Giá tham chiếu: 82.900đ/cp
- Sàn niêm yết: HoSE
- Biên độ biến động giá cho phép: 7%
Giá trần VHM = Giá tham thiếu x (100% + Biên độ dao động)
Giá trần VHM = 82.900đ x (100% + 7%) = 88703đ/cp
Biên độ theo lý thuyết là 5.803đ
Có hai ngưỡng làm tròn biên độ: 5.800đ và 5.900
Tuy nhiên do Nguyên tắc bước giá chứng khoán và quy tắc làm tròn biên độ biến động, biên độ làm tròn được chấp nhận là 5800đ
Giá trị làm tròn này đảm bảo 2 nguyên tắc:
- Không lớn hơn biên độ lý thuyết
- Phù hợp bước giá chia hết cho 100đ vì giá cổ phiếu lớn hơn 50.000đ
Kết quả giá trần VHM sẽ được làm tròn về 88700đ/cp
Giá sàn VHM = Giá tham chiếu x (100% – 7%)
Giá sàn VHM = 82900 x 93% = 77097đ/cp
Do nguyên tắc làm tròn giá chứng khoán, giá sàn VHM sẽ được làm tròn thành 77100đ/cp
Tham khảo: Bước giá chứng khoán và cách làm tròn giá trần – giá sàn cổ phiếu
Biên độ biến động giá khi chuyển sàn giao dịch
Một số trường hợp khác là cổ phiếu chuyển giao dịch từ sàn này sang sàn khác.
Lấy ví dụ, khi chuyển giao dịch cổ phiếu niêm yết từ HoSE (HSX) sang HNX:
- Giá tham chiếu cho ngày giao dịch đầu tiên tại HNX là mức giá đóng cửa tại HoSE trong ngày giao dịch cuối cùng
- Bước giá sẽ được làm tròn lên 100 đồng gần nhất.
10% là biên độ dao động giá cho ngày giao dịch đầu tiên đối với cổ phiếu chuyển sàn sang HNX cũng được áp dụng như đối với các cổ phiếu đang niêm yết tại HNX.
Rủi ro từ biên độ giá chứng khoán
Rủi ro 20% – 40% phiên giao dịch đầu tiên
Biên độ biến động giá của các cổ phiếu được chào bán lần đầu ra công chúng hoặc được giao dịch trở lại sau hơn 25 ngày bị huỷ niêm yết là rất lớn tuỳ từng sàn giao dịch và vì vậy nó tiềm ẩn những rủi ro đáng kể.
Nhà đầu tư có thể thua lỗ từ 40% – 79% nếu giao dịch trong phiên đầu tiên và ngay sau đó giá cổ phiếu giảm sàn liên tục 3 ngày vì quy định hiện tại khi giao dịch chứng khoán cơ sở Việt Nam sẽ theo chu kỳ T+3.
Bảng tóm lược biên độ biến động giá cổ phiếu
Dưới đây là bảng tóm lược quy định về biên độ giá chứng khoán giao dịch tại ba sàn (so với giá tham chiếu):
Lưu Ý Khi Tự Học Chứng Khoán
Thị trường chứng khoán tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng an toàn hơn thị trường chứng khoán. Với nhà đầu tư mới, Tôi khuyên các bạn không nên lạm dụng tài khoản Margin để giao dịch. Nên mua chứng khoán cơ sở Việt Nam bằng số tiền bạn có.